Minggu 6: Jurnal Refleksi

Minggu ini tajuk yang dikupas ialah Kompang dan Mak Yung. Objektif pada minggu ini ialah sejarah mak yung dan sejarah kompang, persembahan dan alat muzik makyung dan kompang serta muzik mak yung dan kompang dari segi melodi, bentuk, irama, tempo dan rentak. Pada pengenalan mak yung kami diterangkan mengenai kategori mak yung dari bentuk seni lakon sama seperti menora, mekmulung dan jikey. Makyung berasal dari Patani (Kerajaan Melayu Lama: Hikayat Patani) yang tersebar luas di Semenanjung Malaysia, Medan dan Kepulauan Riau-Lingga di Indonesia. Sekitar 200 tahun dahulu, ia dipindah ke Kelantan dan terus dibawa ke Kedah di bawah Naungan Sultan Mohamad ke IV di Kampung Temenggung. Kota Bahru pula Tengku Temenggung Ghaffar yang bertanggungjawab di dalam sistem latihan, muzik dan kostum diperhalusi secara sistematik seterusnya bertukar dari Tradisi istana ke Tradisi rakyat (Folk Theater).  Di Kelantan, Mak yung dianggap mempunyai asal usul terus dari Nabi Adam, keturunan manusia yang mula-mula melalui berbagai dewa, semangat atau wira. Keyakinan ini amat kukuh di Kelantan. OIeh itu, menyebabkan genre ini ditafsirkan dalam istilah-istilah yang simbolik dan mistik dan seringkali dipetik dari pengajaran Sufi. Alat muzik utama mak yung ialah sepasang gendang, sepasang tetawak dan sebuah rebab 3 tali yang mengandungi tambahan alat: seperti serunai, geduk dan canai. Rebab memainkan melodi utama dalam kategori kordofon (Kelas kecil Lute) yang berbadan kayu berbentuk segi tiga, muka badan menggunkan kulit perut lembu, bonggol kecil dipanggil ‘susu’ diperbuat daripada lilin lebah berfungsi meredam bunyi.
Bentuk dan struktur lagu-lagu Makyung ditentukan dalam sistem gongan (pusingan- jangka masa tertentu yang ditentukan dengan pic-pic gong) yang dikawal oleh Tetawak dalam sistem gongan 8 bit, 16 bit, 32 bit. Iramanya pula menggunakan 4 timbre (pak, duh, cak, ting), gaya meningkah (interlocking) dan hampir semua lagu Makyung bertempo agak pelahan. 

kompang.

Kompang adalah merupakan permainan alat muzik tradisional masyarakat melayu. Kompang atau pun membranophone dimainkan oleh masyarakat melayu dalam majlis-majlis atau acara-acara tertentu. Kompang diperbuat daripada sekeping kulit (lembu atau kambing) yang dilekatkan menggunakan paku pada kayu yang telah dibentuk dalam bentuk bulat. Alat muzik ini berasal dari dunia Arab dan dipercayai dibawa masuk ke Tanah Melayu sama ada ketika zaman kesultanan Melayu oleh pedagang India Muslim atau Jawa melalui pada abad ke-13 oleh pedagang Arab. Permainan Kompang lazimnya dimainkan secara berkumpulan dalam keadaan bersila, berdiri atau pun berarak mengikut keperluannya. Dalam teknik penghasilan bunyi, pemain kompang akan menggunakan sebelah tangan untuk memegangnya dan menggunakan sebelah lagi tangan untuk memukulnya. Fungsi permainan kompang ialah untuk mengiringi aktiviti vokal seperti nyanyian solo atau kumpulan secara ensemble (nasyid, marhaban). Ia juga digunakan untuk mengarak pengantin, kanak-kanak berkhatan, berkhatam Quran, dan upacara rasmi yang melibatkan pembesar.

Teruskan Membaca...

MINGGU 5: JURNAL REFLEKSI

Pada minggu kuliah ke-5 ini kami telah didedahkan muzik gamelan yang dimainkan sama ada di dalam majlis-majlis rasmi, konvokesyen dan ia sinonim dimainkan ketika pembukaan sesuatu majlis. Antara input yang telah saya perolehi dari kuliah ini adalah mengenai gamelan dan caklempong iaitu dari segi sejarah dan jenis-jenis gamelan, alat muzik, sistem tonal, melodi, bentuk, dan tekstur dalam muzik tersebut. Dalam kuliah ini saya dapat mengklasifikasikan serta membanding bezakan gamelan yang dimainkan di Jawa, Terengganu dan negeri-negeri lain yang mempunyai pengaruh dalam permainan alat ini. Antara perbezaan dalam permainan tersebut adalah melalui kategori muzik yang dimainkan, alat-alat muzik yang digunakan dan perkaitannya dalam kehidupan masyarakat. Alat- alat yang digunakan dan dimainkan adalah seperti bonang dan gong. Gamelan Jawa mempunyai cara permainan gamelan yang lebih laju berbanding permainan Gamelan Terengganu. Gamelan Jawa turut digunakan untuk megiring kuda kepang, Barungan dan Riog. Gamelan Jawa juga dipersembahkan pada majlis berkhatan dan perkahwinan. Kebiasaannya gamelan dimainkan bersama penari-penari yang dikenali sebagai tarian Asyik. Selain itu, gamelan juga mempunyai pengaruh kuat dari Jawa, Indonesia dan diperluaskan ke Tanah Melayu. Caklempong dikenali juga sebagai telempong dan tak telempong. Alat muzik caklempong ini terdapat di daerah Lenggeng, Kualah Pilah dan Jelebu di Negeri Sembilan. Ia dipercayai berasal dari Minangkabau. Alat muzik ini digunakan untuk mengiringi nyanyian, tarian lilin, pencak silat, majlis perkahwinan dan keramaian. Selain itu, caklempong mempunyai pengaruh kuat dari Indonesia. Permainan Caklempong biasanya mempunyai kaitan dengan tarian spiritual seperti tarian Piring dan Randai yang lebih menjurus kepada bentuk teater. Alat muzik asas yang digunakan dalam permainan ini adalah mempunyai kekuatan dari mainan serunai atau seruling. Perbezaan caklempong di Tanah Melayu dan Indonesia dapat diperhatikan melalui alat-alat muzik yang digunakan. Alat-alat muzik caklempong di Malaysia adalah seperti Bonang, Gereteh, Tingkah, Sauwa atau Saua, Gendang Ibu dan Anak, Bangsi dan Serunai.

Bagi saya caklempong dan gamelan adalah salah satu alat yang  sangat menarik untuk dipelajari kerana ia mempunyai pelbagai teknik dan kemahiran yang berbeza bagi setiap alat...

Teruskan Membaca...

MINGGU 3: JURNAL REFLEKSI

  Pada kuliah minggu ke 3, pensyarah telah membincangkan mengenai kaedah klasifikasi alat muzik, kategori muzik tradisional Malaysia dan ciri-ciri muzik tradisional di Malaysia ini. Perspektif adaptasi ialah merupakan kaedah penyesuaian, yang mana alatan muzik adalah disesuaikan dengan faktor persekitaran dan bertindak balas mengikut keadaan ekologi. Adaptational ialah berorganik atau benda hidup dan ia dipengaruhi oleh budaya setempat dan juga menerima pengaruh muzik daripada luar. Manakala idiosinkretik pula ialah cara atau gaya yang tersendiri dan sulit.


Selain itu, terdapt beberapa  alat muzik yang terdiri daripada pelabagai budaya seperti  budaya muzik Cina, India dan Eropah mempunyai sistem penyusunan alat muzik tersendiri dan mempunyai kategori seperti muzik rakyat, muzik klasik, muzik sinkretik dan muzik kontemporari. Terdapat juga  enam ciri-ciri utama dalam muzik tradisional Malaysia iaitu bentuk seni lakon utama, bentuk tarian utama, ensembel genderang, vokal dan instrumental solo, ensembel sosial popular dan lain-lain.

Teruskan Membaca...

MINGGU 7:JURNAL RELEKSI

Pada minggu ini terdapat dua kumpulan telah membuat perbentangan mengenai sejarah muzik tradisional Malaysia dan zikir. kumpulan pertama telah membentangkan mengenai sejarah tradisional malaysia, dan kumpulan kedua pula telah membentangkan tentang zikir. Secara langsung saya dapat memahami asal usul muzik tradisonal dan juga zikir ini.

Sejarah Muzik Tradisional Malaysia

Sejarah muzik tradisional Malaysia merangkumi tiga aspek perkembangan iaitu pengaruh Barat, Timur Tengah iaitu China dan India serta dunia melayu lama meliputi indonesia,Thailand dan lain-lain. Menerusi  pergerakan manusia dan sosiobudaya pula, pengaruh muzik tradisional dikatakan bermula sejak zaman melayu proto dan melayu Deutro yang bermula dari benua asia ke kepulauan pasifik serta mempengaruhi kepercayaan dan agama membangunkan semangat ritual dan permain. Antara alat muzik yang telah wujud pada zaman ini ialah seruling. orang-orang primitif  homo saphines telah menghasilkan seruling ini dengan tulang-tulang binatang dan mempunyai lubang-lubang jari.selain itu, terdapat beberapa pengaruh yang telah meresap masuk kedalam budaya temapatan Asia Tenggara seperti India,China, dan Timur Tengah. masing-masing mempunyai faktor menolakan yang tersendiri seperti faktor menyebaran agama serta pengaruh islam. sebagai contoh, faktor menolakan di negeri china adalah akibat berlakunya kekacauan di Asia Tengah,manakala di India pula akibat empayar rom telah menghentikan bekalan emas. Pada kurun ke-14 terdapat juga pengaruh daripada Eropah. di Eropah terdapat 3 pengaruh iaitu Portugis,Belanda, dan Inggeris. pelbagai sejarah, dan kebudayaan yang  serta alat muzik yang dimainkan pada zaman ini. identiti muzik melayu dapat dibezakan melalui pemahaman sejarah dan  jenis alat muzik yang dimainkan.

Zikir

Zikir dikatakan bermula seiring dengan kedatangan Islam ke Tanah Melayu iaitu sekitar abad ke-7 masihi dan ketika itu zikir diamalkan sebagai panduan dan amalan untuk menuju ke jalan Allah. Tetapi amalan zikir pada zaman ini dilihat meluas bukan sahaja sebagai bacaan selepas solat tetapi ia juga digunakan dalam beberapa upacara seperti di dalam majlis tahlil, majlis khatam al-Quran dan majlis rasmi. zikir juga telah digunakan  di dalam pelbagai upacara-upacara yang telah di tetapkan menerusi perkembangan arus permodenan ini...

kesimpulannya penyampai dan bahan yang digunakan oleh kedua-dua kumpulan ini sangat menarik perhatian saya dan juga dapat menarik minat saya untuk lebih mendalami sejarah mengenai muzik tradisional serta zikir ini.

Teruskan Membaca...